Audyt, czyli niezależne badanie sprawozdań finansowych i innych informacji finansowych przedsiębiorstwa, jest kluczowym elementem zarządzania firmą. Pomaga on w identyfikacji potencjalnych problemów i zagrożeń, które mogą wpłynąć na finansowe zdrowie firmy. Istnieją dwa główne rodzaje audytów: audyt wewnętrzny i audyt zewnętrzny. Oto ich główne różnice.
Audyt zewnętrzny
Definicja i cel
Audyt zewnętrzny to proces, w którym niezależny, zewnętrzny audytor, pochodzący z zewnątrz badanej organizacji, ocenia jej sprawozdania finansowe i inne dokumenty, aby potwierdzić ich prawidłowość i zgodność z obowiązującymi przepisami. Głównym celem audytu zewnętrznego jest dostarczenie pewności interesariuszom (akcjonariuszom, kredytodawcom, inwestorom) że sprawozdania finansowe przedsiębiorstwa są rzetelne i że mogą one polegać na informacjach w nich zawartych.
Kto podlega audytowi zewnętrznemu
Każda organizacja, która jest prawnie zobowiązana do przeprowadzenia audytu zewnętrznego, musi mu podlegać. Takie zobowiązania mogą wynikać z przepisów prawa, umów z partnerami biznesowymi lub kredytodawcami, lub z wymogów giełdowych.
Uprawnienia audytora zewnętrznego
Audytor zewnętrzny ma prawo do dostępu do wszystkich ksiąg, dokumentów i innych informacji, które są niezbędne do przeprowadzenia audytu. Ma on również prawo do żądania wyjaśnień od członków zarządu i pracowników firmy, oraz do przeprowadzenia testów i analiz, które uznaje za konieczne.
Audyt wewnętrzny
Definicja i cel
Audyt wewnętrzny to proces, w którym specjalista (audytor wewnętrzny) zatrudniony przez organizację, przeprowadza ocenę różnych aspektów działalności firmy, takich jak efektywność kontroli wewnętrznych, zarządzanie ryzykiem, czy zgodność z obowiązującymi przepisami. Celem audytu wewnętrznego jest pomoc zarządowi w ulepszaniu i usprawnianiu operacji organizacji.
Kto podlega audytowi wewnętrznemu
Audyt wewnętrzny dotyczy wszystkich działów i jednostek organizacyjnych w firmie. Wszyscy pracownicy i członkowie zarządu powinni współpracować z audytorem wewnętrznym i udzielać mu wszystkich potrzebnych informacji.
Uprawnienia audytora wewnętrznego
Audytor wewnętrzny uprawnienia posiada do przeglądania wszystkich dokumentów i zasobów firmy, które są potrzebne do przeprowadzenia audytu. Ma również prawo do przeprowadzania rozmów i wywiadów z pracownikami oraz do przeprowadzania analiz i testów, które uznaje za konieczne.
Różnice między audytem wewnętrznym a zewnętrznym
- Cele: Głównym celem audytu zewnętrznego jest dostarczenie pewności interesariuszom zewnętrznym, że sprawozdania finansowe przedsiębiorstwa są rzetelne, podczas gdy celem audytu wewnętrznego jest pomoc zarządowi w ulepszaniu operacji organizacji. Audyt wewnętrzny skupia się na identyfikacji słabych punktów w systemach kontrolnych organizacji oraz na proponowaniu poprawek. Natomiast audyt zewnętrzny ma na celu przekazanie opinii, czy prezentowane przez organizację sprawozdania finansowe rzetelnie odzwierciedlają jej sytuację finansową.
- Audytor: Audytor zewnętrzny jest niezależnym specjalistą, zatrudnionym przez firmę audytorską, podczas gdy audytor wewnętrzny jest pracownikiem firmy, którą bada. To oznacza, że audytor wewnętrzny może być bardziej zaznajomiony z codziennym funkcjonowaniem organizacji, podczas gdy audytor zewnętrzny ma perspektywę zewnętrzną i może być bardziej obiektywny w swoich ocenach.
- Uprawnienia: Zarówno audytor wewnętrzny, jak i zewnętrzny, mają prawo do dostępu do potrzebnych dokumentów i informacji, jednak audytor zewnętrzny może również żądać wyjaśnień od członków zarządu i pracowników firmy. Audytor wewnętrzny uprawnienia posiada do przeglądania wszystkich dokumentów i zasobów firmy, które są potrzebne do przeprowadzenia audytu. Może również przeprowadzać rozmowy i wywiady z pracownikami.
- Zakres: Audyt zewnętrzny koncentruje się głównie na sprawozdaniach finansowych i zgodności z obowiązującymi przepisami, podczas gdy audyt wewnętrzny obejmuje szerszy zakres aspektów działalności firmy, takich jak kontrola wewnętrzna, zarządzanie ryzykiem i efektywność operacyjna.
- Częstotliwość: Audyty wewnętrzne są przeprowadzane zgodnie z wewnętrznym harmonogramem organizacji i mogą mieć miejsce kilka razy w roku, podczas gdy audyty zewnętrzne są przeprowadzane zazwyczaj raz w roku, chociaż mogą być też przeprowadzane kwartalnie w przypadku niektórych organizacji.
- Zainteresowane strony: Audyt zewnętrzny jest przeprowadzany głównie dla zainteresowanych stron spoza organizacji, takich jak akcjonariusze, kredytodawcy, inwestorzy, natomiast audyt wewnętrzny jest przeprowadzany dla zarządu i kierownictwa organizacji.
- Przepisy: Audyty zewnętrzne są często wymagane przez przepisy prawne i muszą być przeprowadzone zgodnie z określonymi standardami, takimi jak Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) czy Międzynarodowe Standardy Audytu (MSA). Audyty wewnętrzne nie są zwykle wymagane przez prawo, ale mogą być zalecane przez najlepsze praktyki branżowe.
Oba rodzaje audytów są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizacji i jej długoterminowego sukcesu. Audyty wewnętrzne pomagają organizacji w identyfikacji i zarządzaniu ryzykiem, poprawie efektywności operacyjnej i zgodności z przepisami. Audyty zewnętrzne dostarczają zainteresowanym stronom spoza organizacji pewności co do rzetelności sprawozdań finansowych.
