Dermatoskopię przeprowadza lekarz dermatolog, czyli specjalista od diagnozowania i leczenia chorób skóry, gdy pacjent zgłosi się do niego z niepokojącymi go zmianami skórnymi.
Mogą to być pieprzyki, znamiona, guzki, przebawienia lub plamy. Badanie to jest całkowicie nieinwazyjne i bezbolesne. Jak wygląda jego przebieg i jak się do niego przygotować?
Kiedy zgłosić się na dermatoskopię?
Zaleca się, by każdy z nas raz na dwanaście miesięcy poddał się badaniu dermatoskopijnemu. Dotyczy to zwłaszcza osób znajdujących się w grupie podwyższonego ryzyka zachorowania na czerniak. Mowa tutaj o:
- Osobach o jasnej karnacji;
- Osobach posiadających liczne piegi;
- Osobach, które w miesiącach letnich doznały poparzenia słonecznego;
- Osobach obciążonych genetycznie, których krewni chorowali wcześniej na nowotwór skóry.
Regularna dermatoskopia pomoże w porę wykryć zmiany nowotworowe i dzięki temu całkowicie je wyleczyć. Najlepszym momentem na przeprowadzenie profilaktycznej dermatoskopii jest okres jesienno-zimowy.
W ciągu roku nasza skóra zmienia się pod wpływem słońca i innych czynników, mogą pojawiać się na niej nowe pieprzyki i znamiona. Lekarz powinien obejrzeć przede wszystkim zmiany powstałe po opalaniu się na świeżym powietrzu lub w solarium oraz znamiona w miejscach poddawanych częstej depilacji, miejscach dawnych skaleczeń czy stale pocieranych przez odzież i biżuterię.
Bezzwłocznej konsultacji z dermatologiem wymagają pieprzyki, które nagle zmieniły swój kolor i kształt, uwypukliły się lub zaczęły swędzieć, piec a nawet krwawić. Powinniśmy zwracać uwagę nie tylko na znamiona, które niespodziewanie się powiększają, ale także na te, które nagle zredukowały swoją wielkość.
Dermatoskopia – jak przebiega badanie?
Przed poddaniem się dermatoskopii nie trzeba czynić specjalnych przygotowań. Wystarczy wskazać lekarzowi niepokojące zmiany skórne i opowiedzieć, kiedy się pojawiły, jak szybko zmieniał się wygląd, czy towarzyszy im pieczenie, swędzenie lub ból. Dermatolog zapyta także, czy pacjent doświadczył poparzenia słonecznego lub korzystał z usług solarium oraz czy osoby z jego rodziny chorowały na nowotwór skóry.
Badanie trwa tylko kilka minut a przeprowadza je się za pomocą urządzenia zwanego dermatoskopem. Wygląda on jak lupa z wbudowaną boczną latarką i pozwala na kilkunastokrotne powiększenie i uzyskanie trójwymiarowego obrazu badanego fragmentu skóry. Z tego powodu dermatoskopia bywa nazywana również mikroskopią powierzchni skóry. Dermatoskop uwidacznia głębsze struktury zaobserwowanej zmiany i pomaga lekarzowi podjąć decyzję o zastosowaniu kolejnych kroków.
W wyniku dermatoskopii lekarz może poinformować pacjenta, że zmiany skórne są całkowicie niegroźne lub zarekomendować ich chirurgiczne usunięcie oraz przeprowadzanie badań histopatologicznych na obecność komórek rakowych. Niepokojącymi czynnikami będą stwierdzone przez lekarza:
- Asymetryczny kształt zmiany skórnej i nieregularne brzegi;
- Wypukłość lub wklęśnięcie w jej obrębie;
- Nierównomierne rozłożenie barwnika i pojawienie się stalowoniebieskich struktur;
- Średnica powyżej 6 milimetrów;
- Zaburzenia czucia w okolicach zmiany.
Nowoczesne narzędzia w dermatoskopii
Lekarze zajmujący się diagnozowaniem zmian skórnych używali szkieł powiększających już od XVII wieku, jednak dopiero w latach 20. XX wieku do urządzeń powiększających wmontowane zostało źródło światła. Ten wynalazek dał początek dermatoskopii, jaką znamy obecnie. W dzisiejszym zrewolucjonizowanym technologią świecie dermatolodzy mogą w ramach profilaktyki czerniaka korzystać z zaawansowanych narzędzi cyfrowych.
Fotodermatoskop to urządzenie wykonujące powiększone zdjęcia znamion w wysokiej rozdzielczości i przesyłające je do komputera, gdzie lekarz może jeszcze dokładniej je obejrzeć. Archiwizacja zdjęć pozwala obserwować zmiany w obrębie badanego fragmentu skóry na przestrzeni czasu.
Wideodermatoskop przekazuje do komputera obraz z powiększającej kamery. Pozwala lekarzowi na dowolne manipulowanie kątem widzenia. Często posiada również specjalne oprogramowanie, które samodzielnie analizuję zmianę skórną i oblicza prawdopodobieństwo tego, czy mamy do czynienia z nowotworem.
Jeżeli jesteś studentem medycyny rozważającym specjalizację dermatologiczną, w ramach zajęć i praktyk studenckich możesz nie mieć niestety zbyt wielu okazji pracy z najnowocześniejszymi zdobyczami dermatoskopii.
Dobrym pomysłem na Twój rozwój może okazać się inwestycja w kurs dermatoskopii i skorzystanie z wiedzy i doświadczeń przygotowujących go specjalistów. W praktykowaniu medycyny, zwłaszcza w dobie coraz bardziej rozpędzonego postępu technicznego, nauka przecież nigdy się kończy.
